Lao động nữ được bảo vệ thế nào trước nguy cơ sa thải, phân biệt đối xử nơi làm việc?

Pháp luật Việt Nam dành sự bảo vệ đặc biệt cho lao động nữ, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến sa thải, chấm dứt hợp đồng lao động và chống phân biệt đối xử. Các quy định này nhằm đảm bảo quyền bình đẳng và bảo vệ sức khỏe sinh sản cho phụ nữ.

1. Bảo vệ Lao động nữ trước nguy cơ Sa thải

Pháp luật nghiêm cấm người sử dụng lao động (doanh nghiệp) đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (sa thải) hoặc xử lý kỷ luật sa thải đối với lao động nữ trong những khoảng thời gian nhạy cảm sau đây (Điều 137, Bộ luật Lao động 2019):

Mang thai: Trong thời gian lao động nữ đang mang thai.
Nghỉ thai sản: Trong thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản.
Nuôi con nhỏ: Trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Thậm chí, trong trường hợp hợp đồng lao động hết hạn trong thời gian lao động nữ đang mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi, doanh nghiệp phải ưu tiên giao kết hợp đồng mới với người lao động (trừ trường hợp doanh nghiệp chấm dứt hoạt động).

Lưu ý quan trọng: Quy định này được áp dụng tương tự cho lao động nam đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi trong trường hợp vợ mất, hoặc vì lý do khách quan khác mà người mẹ không thể nuôi con.

2. Chống Phân biệt đối xử và Quyền Bình đẳng

Pháp luật Việt Nam đặt ra nguyên tắc cấm phân biệt đối xử trong mọi hoạt động lao động, đặc biệt nhằm bảo vệ lao động nữ (Điều 8, Bộ luật Lao động 2019):

Cấm phân biệt đối xử: Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử về giới tính, bao gồm việc từ chối tuyển dụng, bố trí, thăng tiến, trả lương, và các chế độ đãi ngộ khác vì lý do giới tính.
Bảo đảm cơ hội bình đẳng: Người sử dụng lao động phải bảo đảm nguyên tắc bình đẳng giới, trả lương ngang nhau cho người lao động có cùng trình độ, kỹ năng, làm cùng công việc hoặc công việc có giá trị như nhau.
Ưu tiên tuyển dụng: Khi doanh nghiệp tuyển dụng người lao động vào làm công việc mà cả nam và nữ đều đáp ứng đủ điều kiện như nhau, doanh nghiệp phải ưu tiên tuyển dụng lao động nữ nếu họ có nhu cầu.

3. Hỗ trợ và Điều kiện Làm việc Đặc thù

Ngoài các biện pháp bảo vệ chống sa thải và phân biệt đối xử, lao động nữ còn được hưởng các quyền lợi đặc thù khác để đảm bảo sức khỏe và điều kiện làm việc:

Thời gian nghỉ khám thai: Lao động nữ được nghỉ 05 lần để đi khám thai trong thời gian mang thai, mỗi lần 01 giờ (hoặc 02 giờ nếu ở xa cơ sở khám chữa bệnh hoặc thai kỳ bất thường), vẫn được hưởng đủ lương.
Nghỉ trong kỳ kinh nguyệt: Lao động nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút.
Nghỉ nuôi con: Lao động nữ nuôi con dưới 12 tháng tuổi được nghỉ 60 phút mỗi ngày để cho con bú, vắt sữa, nghỉ ngơi (vẫn được hưởng đủ lương).
Công việc bị cấm: Lao động nữ không được làm những công việc có ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh sản và nuôi con theo quy định của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

Nếu bạn là lao động nữ và cảm thấy bị phân biệt đối xử hoặc đang đối diện với nguy cơ chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật, bạn nên thu thập bằng chứng và tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý ngay lập tức.

TRUNG TÂM TƯ VẤN PHÁP LUẬT TỈNH PHÚ THỌ